Waarom studentenkoten deze zomer extra alert moeten zijn voor Legionella

“Niets is zo onzichtbaar én zo ingrijpend als een bacterie die zich stilletjes in jouw douchekop verstopt.”

1. Wat is Legionella – en waarom moet je het ernstig nemen?

Legionella pneumophila is een ­bacterie die kan voorkomen in het leidingwater. Bij inademing van verneveld water (aerosolen) kan deze een zware long­ontsteking – de veteranen­ziekte – of een ernstige griep – de Pontiac-koorts – veroorzaken. De mortaliteit van legionellose kan, onbehandeld, oplopen tot 10 à 15 %. Vooral rokers, ouderen en mensen met een verzwakte immuniteit zijn kwetsbaar. Echter is het effect van long-covid nog niet bekend, waardoor de risicogroep potentieel groter wordt dan verwacht. Besmetting gebeurt niet door het drinken van water, maar door inademing van aerosolen, bijvoorbeeld tijdens het douchen.

2. Studentenkoten: een perfecte storm in juli en augustus

• Stilstaand water – tijdens de zomer­vakantie blijven douche­leidingen wekenlang ongebruikt; biofilm en afzetting bieden groeiplekken.

• Warme leidingen – in een schaars geventileerde zolder of technische schacht loopt het koud-waternet in juli gemakkelijk boven 25 °C — ideaal kweek­klimaat voor Legionella.

• Opstartgolf in september – als honderden studenten tegelijk terug­keren en massaal gaan douchen, komt opgehoopte bacterie­belasting in één klap vrij. Laboratoria zien elk jaar een “nazomerpiek” in besmettingen.

  
  

3. De juridische kant: het Legionellabesluit geldt óók voor studentenkoten

Vlaanderen classificeert locaties waar “kinderen, jongeren of studenten worden opgevangen, gehuisvest of verzorgd” als voor het publiek toegankelijke inrichtingen (Legionellabesluit, Art. 1 definitie 28°d). Deze vallen, afhankelijk van het aantal koten in het gebouw, onder de categorie matigrisico-inrichting met een collectieve warm­water­voorziening. Dat brengt naast de huisvaderlijke plicht van veilig water ter beschikking te stellen, ook concrete verplichten mee:

Verplichting	Kort uitgelegd
Legionella-beheersplan	Inventaris, risico­analyse en preventie­maatregelen voor alle tappunten.
Temperatuur­controle	Warm water min. 60 °C (vertrek) en 55 °C retour; koud water < 25 °C.
Spoel- en meet­protocol	Regelmatig spoelen en opvolging aan de hand van staalnames & analyses

Kort gezegd: indien je studentenkamers verhuurt, waar binnen het gebouw gebruik kan worden gemaakt van douches, ben je zowel gezondheidskundig als wettelijk verplicht om ervoor te zorgen dat dit Legionellaveilig kan gebeuren. Al hangt het juridisch verhaal af van de grootteorde van het gebouw, bevelen we hoe dan ook aan om aan de slag te gaan met legionellapreventie. Onderstaande temperatuurmetingen, van verschillende dergelijk type gebouwen, zijn tijdens zomerperiodes helaas eerder de regel, dan uitzonderingen:

Koud water	Warm water

4. Praktische checklist vóór de koten weer vollopen

1. Spoel alle tappunten – laat warm en koud water lopen tot de temperatuur stabiel is.

2. Stel de boiler in op 60 °C – en controleer na 24 u of een waarde van 55°C effectief aan de kraan gehaald wordt.

3. Thermische shock bij twijfel – verhoog tot 70 °C en spoel alle leidingen, douche­koppen en meng­kranen.

4. Reinig en ontkalk douche­koppen en perlators; kalk en biofilm zijn een voedingsbodem.

5. Documenteer alles in het beheers­plan: datum, tijd, temperatuur, spoel­duur, eventuele correcties.

6. Informeer de studenten – hang een A4 met eenvoudige instructies of stuur een informatiefiche (“eerste douche? Spoel 2 min.”).

   
   

5. Conclusie: laat de bacterie niet jouw eerste gast zijn

Een studentenkot is een bruisende biotoop van ideeën en ambities – laat het geen kweek­bak voor Legionella worden. Met een doordacht beheers­plan, werkbare maatregelen en duidelijke communicatie zet je een stevige veiligheids­buffer tussen je studenten en een onzichtbare ziekte­verwekker.

Indien hier vragen rond zijn, kan je ons steeds vrijblijvend contacteren via:

jonatan@safewaterconsult.be